Wat is een duurzaam dieet?
Januari, 2021
BACK <
Vorig jaar heb ik best wat boeken gelezen over klimaatverandering. En eerlijk, echt leuk is dat niet. Dus begon ik met het lezen van positieve boeken die een oplossing aanbieden. Boeken als 'De verborgen impact' en 'Dit is een goede gids'. Ook wie op het internet zoekt vind een aantal oplossingen die je thuis kan doorvoeren. Zorgen voor minder plastic, minder consumeren, tweedehands kopen en minder kinderen nemen. Allemaal handige tips waar iedereen rekening mee kan houden. Maar duurzaam eten bleef ik ingewikkeld vinden. Minder vlees eten, lokaal kopen en eten naar de seizoenen zijn natuurlijk goede stappen. Ik ben zelf geen vegetariër want ik eet nog af en toe kip en vis, dit heet dan weer pollotariër. Op een vegetarisch / veganistisch dieet is ook veel kritiek. Let op met avocado's want die verbruiken veel water en soja zorgt voor het kappen van bossen en zijn daarom ook slecht voor het milieu. Maar is het zo zwart/wit? Sinds mijn opleiding Permacultuur kijk ik anders tegen ons voedsel probleem aan. Ik wil in deze blog wat dieper ingaan op ons eetpatroon.
Ons huidige dieet.
Er zijn ruim 300,000 eetbare planten op de wereld. Toch eten we over de hele wereld ongeveer 200 soorten. Als je naar de supermarkt gaat kom je waarschijnlijk maar 40 soorten tegen. En het ergste is, ons basisvoedsel bestaat grotendeels uit maar 3 gewassen: rijst, tarwe en maïs. Die basis gewassen zijn allemaal eenjarige gewassen die worden geteeld op een monocultuur manier. Dat heeft een enorme impact op onze bodem en het klimaat. Mocht er ooit een ziekte uitbreken op deze plantensoorten dan hebben we behoorlijk wat problemen. Als je dat zo bekijkt is dat behoorlijk schokkend niet waar? Waarom eten we niet meer plantensoorten?
de voordelen van diversiteit en meerjarige gewassen.
Yep, ik kom weer terug op permacultuur. In de permacultuur kijken we naar natuurlijke ecosystemen. Variatie van planten zorgen voor een betere bodem, trekt meer dieren aan en is een natuurlijk bestrijdingsmiddel. Bovendien heb je een grotere kans dat je ieder jaar een grote oogst hebt. Zelfs als een jaar droog is, zijn er planten die het daar goed op doen, of juist andersom. Je verdeelt je kansen meer.
De natuur bestaat grotendeels uit vaste planten met een kleiner deel uit eenjarige gewassen. Onze voedselindustrie is nu andersom. Een oplossing vanuit de Permacultuur is het voedselbos. Je creëert een eetbaar bossysteem, door verschillende lagen creëer je veel productiviteit. Het is veel minder arbeidsintensief, het wordt daardoor ook iets voor luie boeren genoemd. Bovendien hoef je een bos niet te sproeien en wateren, een bos regelt zijn eigen water systeem. Er kunnen ontzettend veel soorten bij elkaar geplaatst worden en het is een leefgebied voor vele organismen.
Zie het zo: eenjarige gewassen is hetzelfde als rijden met een benzine tank. Op een gegeven moment is het op, en moet je weer tanken. Maar met meerjarige planten is je tank in het begin halfvol, maar hoe langer je rijd, hoe voller het word. Een boom zal met de jaren alleen maar meer groeien en meer voedsel geven. Daarnaast zijn er nog vele andere voordelen voor het planten van bomen, denk aan co2 opslag, wateropslag, verkoeling en schaduw,
Gaan we hiermee de wereld voeden? Dit is een vraag die vaak wordt gesteld bij Permacultuur. En toch is dit niet helemaal eerlijk. Het huidige systeem is jarenlang efficiënter gemaakt en er is veel geld gestoken in onderzoek en ontwikkeling. Daarnaast ontvangen Nederlandse boeren ruim 750 miljoen aan overheidssubsidie. Landbouw is de grootste gesubisidieerde bedrijfstak in Europa. Je kunt je ook afvragen, kan de huidige manier de wereld voeden? Voedselbossen staan nog in de kinderschoenen en krijgen nog bijna geen subsidie. Waarschijnlijk zullen er in de toekomst vele manieren zijn van boeren, en ik denk dat voedselbossen daar aan bij gaan dragen. Het helpt met ons voedselprobleem, co2 probleem en als verrijking van onze bodem en diversiteit. Eenmaal geplant, zal het vele generaties lang mensen voeden.
Wat betekend dit voor ons dieet?
De meeste tabellen die op internet te vinden zijn vertellen ons wat over landgebruik, watergebruik en co2 uitstoot. Bijvoorbeeld dit lijstje over welke melk je het beste kan drinken. Amandelmelk doet het best slecht op co2 uitstoot, omdat het uit warme gebieden komt. Maar een amandelboom kan het tegenwoordig ook prima in Nederland staan. Als onderdeel van een voedselbos zou dit dus een duurzaam alternatief zijn. Dus als ik nu in de supermarkt sta, denk ik niet meer kost deze plant veel water en land? Maar is het een meerjarige plant die in Europa kan groeien?
Dit zijn mijn tips voor een duurzaam dieet:
Ontdek nieuwe groenten en fruit, variatie is de oplossing.
Op deze website is een database aangemaakt met 7000 eetbare planten. Vele kennen we niet maar doen het wel goed in ons klimaat. Ik weet dat het lastig kan zijn om nieuwe recepten te verzinnen. Maar het kan ook ontzettend leuk zijn om nieuw eten te leren kennen. Tof toch, dat er bijvoorbeeld gele frambozen zijn die nog zoeter smaken? En dat er naast blauwe bessen ook honingbessen zijn? Op deze website kom je vast meer leuke planten tegen. Ook in onze bossen is veel voedsel te vinden. Er is tegenwoordig volop leuke wildpluk informatie te vinden!
Eet meer meerjarige planten.
Denk aan vaste groenten die ieder jaar terugkomen zoals de Rankspinazie. Maar eet ook meer fruit en noten. Hazelnoten zijn een alternatief voor mais , dat klinkt misschien gek, maar in het boek "herstellende landbouw" word dit naast elkaar gelegd en blijkt het een prima oplossing te zijn. We kunnen er meel van maken en er zitten net zoveel voedingsstoffen in. Nu liggen hazelnoten bij de bakafdeling, in kleine bakjes met hoge prijzen. Maar de hazelaar is een inheemse plant en als kind verzamelde ik ze altijd in mijn wijk. Nu koop ik ze in grote zakken bij een Turkse supermarkt.
Eet biologisch.
Bestrijdingsmiddelen zorgen er voor dat het bodemleven uitsterft. En dat niet alleen, landbouwgif komt ook in de lucht en ons water. Dat is al een prima reden om over te gaan op biologisch. Of het ook gezonder is is nooit wetenschappelijk bewezen. Maar na het zien van deze documentaire van Zembla mogen dat zeker meer gaan onderzoeken.
Eet lokaal en naar de seizoenen.
Hoe minder afstand er word gelegd hoe beter natuurlijk. Kijk daarom naar je omgeving. Is er misschien een pluktuin, biologische boer of een regeneratieve boer in de buurt? Vaak hebben deze alternatieven een abonnementsvorm. Op die manier kan je ze lokaal steunen en hebben je lekker vers eten. Bovendien scheelt dat ook weer verpakkingsmaterialen.
ps. Wees lief voor jezelf en voor anderen.
Ik heb deze blog geschreven om wat van mijn gedachtekronkels te delen. Het is maar een korte blog, over een ingewikkeld systeem en zoals ik al zei, het is niet zwart en wit. Heb jij andere gedachtes over wat een duurzaam dieet is? Laat het dan weten! Neem dan gerust contact met mij op.